Cümlede özne yapılarını inceleyeceğim bu bölümde dikkat edilmesi gerekn en önemli nokta bütün yapıların isim ya da isim gibi işlev gören yapıları olmalarıdır. Çünkü, bir cümlenin öznesi ancak ve ancak isim ya da isim gibi işlev gören yapılardan oluşabilir.

1. Noun Phrase (İsim Öbeği): Noun Phrase yapıları bir cümlede özneyi oluşturabilecek yapılardan biridir.

e.g. The Car is expensive.
– Araba pahalı.

 Some awfully rich men came here to spend the weekend.
– Bir kaç çok zengin adam haftasonu geçirmek üzere buraya geldi.

2. Subject Pronouns (I, you, he, she, it, we, you, they): “Özne zamirleri” şeklinde Türkçe’ye çevirebileceğimiz bu gruptaki yapılar bir cümlede ancak özne pozisyonunda kullanılabilirler.

e.g. She hates cooking.
– Yemek yapmaktan nefret eder.

They arrived at the crime scene later than the police.
– Onlar, suç mahaline polisten sonra vardılar.

3. V_ing (gerund) : Türkçe’de “fiilimsi” adı altında işlenen bu yapı fiilden isim yapmanın iki yolundan biridir. Bir isim gibi işlev gördüğü için de cümlede özne pozisyonunda kullanabileceğimiz alternatif bir yapıdır.

e.g. Learning is a never-ending process.
– Öğrenme sonu olmayan bir süreçtir.

Smoking too much is to the detriment of your health.
– Çok siğara içmek sağlığına zararlıdır.

Reading is not an end itself.
– Okuma, başlıbaşına bir amaç değildir.

4. To V₀(infinitive) : Türkçe’de “mastar” adı altında işlenen bu yapı “fiilimsilerden” sonra isim yapmanın ikinci yoludur. Bir isim gibi işlev gördüğü için de cümlede özne pozisyonunda kullanabileceğimiz alternatif bir yapıdır.

e.g. To read book makes one knowledgeable.
– Kitap okumak kişiyi bilgili yapar.

To swim in the sea is my favorite.
– Denizde yüzmek benim favorimdir.

Birinci sözcükteki “one” sözcüğü genel anlamda “kişi” şeklinde çevrilebilir ve “a person” ifadesinin yerine kullanılan bir zamir görevindedir.
Ayrıca “To V₀“ yapısının cümle başındaki kullanımı ile ilgili önemli bir noktayı hatırlatmak gerekir. İngilizce’de “To V₀“ yapısı cümle başında ancak iki şekilde kullanılabilir: “To V₀“ yapısı ya yukarıdaki örneklerde olduğu cümlenin öznesi olur; ya da “amaç” bildiren ve “-mek için” şeklinde çevrildiği kullanımıdır. “Amaç” bildiren “To V₀“ yapısı yerine aynı şekilde “in order to V₀“ ya da “so as to V₀“ yapıları da kullanılabilir:

e.g. To be successful, you should work hard.
In order to be successful, you should work hard.
So as to be successful, you should work hard.
– Başarılı olmak için çok çalışmalısın.

Bu kullanımda “To V₀“ yapısı “amaç” bildirmektedir, yani özne değildir. Cümlenin öznesi ise “you” zamirdir.

5. İşaret Zamirleri (This, These, That, Those): Devamlarına isim alıp “işaret sıfatı” olarak ta kullanılabilen bu yapılar devamlarına isim almadan ibr isme gönderme yapmak için de kullanılabilirler. Bu durumda ismin yerini tuttukları için “işaret zamiri” olarak adlandırılan bu yapılar bir cümlede özne olabilir, ancak hangi isme gönderme yaptıkları bir önceki cümleden anlaşılabilir.

e.g. … . These will prove to be useful. – Bunlar Faydalı olacak.… . This is my book. – *Bu benim kitabım.*İlk cümledeki “these” ifadesi “bunlar” anlamına gelmektedir ve öncesinde konuşulmuş cümledeki çoğul bir isme gönderme yapmaktadır. İkinci cümledeki “this” yapısı ise “tekil işaret zamiri”  olarak kullanılmıştır. Bir başka deyişl, işaret edilen şeyin isim yerine “this” (bu) ifadesi kullanılmıştır.

6. Bazı miktar ifadeleri (Some, Both, None, All, Many, etc.): Genelde devamlarına bir isim alıp onun miktarını anlatmak için kullanılan bazı miktar ifadeleri devamlarına isim almadan, yani bahsi edilen bir ismin yerine “zamir” olarak da kullanılabilirler. Ancak, bu durumda neye gönderme yaptıkları daha önceden verilen bir cümleden anlaşılabilmektedir. “Zamir” olarak ismin yerine kullanıldıkları için de cümlede özne olabilirler.

e.g. … . Both are my friends.
–İkisi de benim arkadaşım.… . Some belive that he is the murderer.
-*Bazıları katilin o olduğunu inanıyor.*Birinci örnekteki “both” yapısı “her ikisi de”  anlamı vermektedir. Daha önce bahsi geçen “iki kişiye”  gönderme yapan bu yapı tek başına, isim almadan, yani zamir olarak ismin yerine kullanılmış ve özneyi oluşturmuştur. İkici örnekteki “some” yapısı ise cümleden çıkartılacak anlama bakılırsa “some people” yerine kullanılmış ve yine zamir olup tek başına cümlede özne görevinde kullanılmıştır.

7. Noun Clauses (İsim Cümlecikleri): Noun Clause yapıları her ne kadar kendi içlerinde tam bir cümle gibi olsalar da cümle içinde cümlecik gibi kullanılırlar. Bu cümlecikler isim gibi işlev gördüğü için de bir isim hangi pozisyonda kullanılabiliyorsa  o pozisyonlarda bulunabilirler. Bu pozisyonlardan biri de özne pozisyonudur. Şimdi Noun Clause yapılarını iki ana başlık altında inceleyerek özne pozisyonunda nasıl kullanıldıklarını görelim:

a. Kararlı Durum Bağlaçları: “That” & “The fact that” İngilizce’de tam bir cümlenin önüne “that” ya da “the fact that” getirildiğinde o cümle artık bir cümle (sentence) olmaktan çıkar ve cümlecik (clause) olur. İsim görevinde kullanılacağı için de “isim cümleciği” (Noun Clause) diye adlandırılır.
“That” ve “the fact that” yapılarına “kararlı durum bağlacı” dememizin nedeni kendilerinden sonra gelen cümlenin net bir yargı içermesidir. Ayrıca, “that” ve “the fact that” bağlaçlarıyla yapılan Noun Clause yapıları özne konumunda kullanıldıklarında aralarında ne anlamsal ne de gramer olarak bir farklılık söz konusu değildir.

e.g. That he came late made me angry.

• Onun geç gelmesi beni kızdırdı.The fact that they lost the match disappointed us.
  –Onların maçı kaybetmeleri bizi hayal kırıklığına uğrattı.
  b. Kararsız Durum Bağlaçları: Kararsız Durum Bağlacı olarak adlandırdığımız ve Noun Clause (isim cümleciği) yapan yapılardan cümlede özne olabilecekler aşağıda listelenmiştir. Bu yapılara “kararsız” dememizin nedeni içinde bulundukları cümlede net bir yargı içermemeleridir.

– “Wh-“ soru kelimeleri
– “How” soru kelimeleri
**- “Whether (or not)

e.g. Whether they will come (or not)**  is not certain yet.
– Onların gelip gelmeyecekleri henüz kesin değil.

How he cooks these meals is still a mystery.
– Bu yemekler nasıl pişirildiği hala bir sır.

Where she was yesterday isn’t known to anyone.
– Onun dün nerede olduğu hiç kimse tarafından bilinmiyor.

Kararsız Durum Bağlacı olmasına rağmen “if” yapısı özne konumunda kullanılmaz, onun yerine “whether” bağlacı kullanılır. “If” yapısı Kararsız Durum Bağlacı olarak kullanıldığında “-ıp, -ıpmadığı” şeklinde çevrilir. Bu çeviri aynı zamanda bir diğer Kararsız Durum Bağlacı olan “whether” bağlacınında çevirisidir.